જેલમાંથી સરકાર ચલાવવા માટે એવો કોઈ નિયમ નથી. આ માટે કોર્ટની પરવાનગી જરૂરી છે. અત્યાર સુધી દેશમાં જેલમાંથી સરકાર ચલાવવાની પરવાનગી કોઈને મળી નથી.
એન્ફોર્સમેન્ટ ડિરેક્ટોરેટ (ED) એ ગુરુવારે દિલ્હી લિકર પોલિસી કેસમાં મુખ્યમંત્રી અરવિંદ કેજરીવાલની ધરપકડ કરી હતી. EDએ આ કેસમાં પૂછપરછ માટે કેજરીવાલને 9 વખત સમન્સ મોકલ્યા હતા. પરંતુ દિલ્હીના સીએમ એક વખત પણ દેખાયા ન હતા. ગુરુવારે જ દિલ્હી હાઈકોર્ટે કેજરીવાલને ધરપકડ સામે રક્ષણ આપવાનો ઈન્કાર કરી દીધો હતો. આ પછી, સાંજે 7 વાગ્યે, એન્ફોર્સમેન્ટ ડિરેક્ટોરેટ (ED) ના 12 અધિકારીઓ 10મી સમન્સ સાથે કેજરીવાલના ઘરે પહોંચ્યા. તેમની પાસે સર્ચ વોરંટ પણ હતું. શોધ અને પૂછપરછ બાદ આખરે કેજરીવાલની ધરપકડ કરવામાં આવી હતી. આ પછી આપ અને દિલ્હી સરકારમાં મંત્રી રહેલા આતિશીએ નિવેદન આપ્યું હતું કે ધરપકડ બાદ પણ અરવિંદ કેજરીવાલ મુખ્યમંત્રી રહેશે અને જેલમાંથી સરકાર ચલાવશે.
ચાલો જાણીએ કે કેજરીવાલ જેલમાં રહીને સરકાર ચલાવી શકે છે? છેવટે, આ બાબતે કાયદો શું કહે છે:-
શું કોઈ કેસમાં ધરપકડ થયા બાદ જેલમાંથી મુખ્યમંત્રી સરકાર ચલાવી શકે છે?
કાયદાકીય નિષ્ણાતોના મતે જેલમાંથી સરકાર ચલાવવા માટે આવો કોઈ નિયમ નથી. આ માટે કોર્ટની પરવાનગી જરૂરી છે. જો નીચલી અદાલત અપીલ નકારી કાઢે તો ઉચ્ચ અદાલતમાં અપીલ કરી શકાય છે. મળતી માહિતી મુજબ, દેશમાં અત્યાર સુધી કોઈને જેલમાંથી સરકાર ચલાવવાની પરવાનગી મળી નથી.
જેલમાં ફાઇલો પર સહી કરી શકાય?
જ્યાં સુધી સરકારી ફાઈલો પર સહી કરવાની વાત છે તો આવી ફાઈલો પર જેલમાંથી સહી કરી શકાતી નથી. જો કે, તે જેલ અધિક્ષકની વિવેકબુદ્ધિ પર છે કે જો તે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ હોય તો કેદીને ફાઇલ પર સહી કરવાની મંજૂરી આપવી. પરંતુ, જેલની અંદરથી સરકાર ચલાવી શકાતી નથી.
અરવિંદ કેજરીવાલ સીએમ હતા ત્યારે તેમની ધરપકડ કેવી રીતે થઈ?
સિવિલ પ્રોસિજર કોડની કલમ 135(A) મુજબ વડાપ્રધાન, કેન્દ્રીય મંત્રીઓ, લોકસભા અને રાજ્યસભાના સાંસદો, મુખ્યમંત્રીઓ, વિધાનસભા અને વિધાન પરિષદના સભ્યોને મિલકત, દેવું, ધાર્મિક, વાદ-વિવાદ જેવી નાગરિક બાબતોમાં ધરપકડમાંથી મુક્તિ આપવામાં આવી છે. વગેરે પરંતુ ફોજદારી અને આર્થિક ગુનાના કેસોમાં કોઈપણ જનપ્રતિનિધિની ધરપકડ શક્ય છે. દારૂના કૌભાંડમાં અપરાધિક કેસ નોંધવામાં આવ્યા છે, તેથી કેજરીવાલ જ્યારે મુખ્યમંત્રી હતા ત્યારે ED દ્વારા તેમની ધરપકડ કરવામાં આવી હતી.
જેલમાં શું નિયમો છે?
જ્યારે પણ કોઈ કેદી તરીકે જેલમાં આવે છે, પછી ભલે તે અંડરટ્રાયલ હોય, તેના તમામ વિશેષાધિકારો ખોવાઈ જાય છે. તેમાં મૂળભૂત અધિકારોનો સમાવેશ થતો નથી. મતલબ કે સીએમથી લઈને સાંસદ સુધી દરેક સાથે એક સરખો વ્યવહાર કરવામાં આવે છે.
શું જેલની અંદર મીટિંગ થઈ શકે?
દિલ્હીની જેલમાં સજા પામેલા કેદીઓ અને અન્ડર ટ્રાયલ કેદીઓને તેમના પરિવારજનોને અઠવાડિયામાં બે વાર મળવાનું કરાવવામાં આવે છે. જેલમાં આવા કેદીઓને મળવા કોણ આવી શકે છે તેની વિગતો નોંધવાની રહેશે. એક કેદી વધુમાં વધુ 10 લોકોના નામ અને નંબર નોંધાવી શકે છે. આ 10 લોકો તે કેદીને મળવા અથવા તેની સાથે ટેલિફોન પર વાત કરવા જેલમાં આવી શકે છે. આ પ્રક્રિયાને ટેલિ બુકિંગ કહેવામાં આવે છે. જો કે જેલની અંદર રાજકીય મીટીંગ કે કેબીનેટ મીટીંગ નહી થઇ શકે.
એક સમયે કેટલા લોકો મળી શકે છે?
એક બેઠકમાં 3 લોકો સંબંધિત કેદીને મળી શકે છે. બેઠક માટે ગ્રીલ છે. જંગલની એક તરફ કેદી ઉભો છે, બીજી બાજુ તેના મુલાકાતીઓ ઉભા છે. મધ્યમાં લોખંડની જાળી અને જાળી છે.
મીટિંગ કેટલા વાગ્યે છે?
જેલમાં કેદીઓને મળવાનો સમય સવારે 9:30 થી બપોરે 12:30 સુધીનો છે. જો કોઈ વ્યક્તિ સુરક્ષા માટે જોખમી હોય અથવા કેદી VIP હોય તો જેલ અધિક્ષક તેની મુલાકાતનો સમય અને સ્થળ નક્કી કરી શકે છે.